ลดาอุบาสิกา ผลแห่งบุญ : ผลแห่งการประพฤติสะใภ้ธรรม

ลดาอุบาสิกา ผลแห่งบุญ : ผลแห่งการประพฤติสะใภ้ธรรม

ปริยัติธรรม

หนังสือนิทานบำเพ็ญบุญ 100 เรื่อง

นางลดา เป็นธิดาอุบาสกคนหนึ่งในกรุงสาวัตถี เธอเป็นคนฉลาดมีปัญญา เจริญวัยแล้วแต่งงานไปอยู่ในตระกูลสามี เธอประพฤติตนเป็นที่รักของสามี มารดาบิดาของสามี และชนในตระกูล ตัวยการพูดวจีน่ารัก, ฉลาดสงเคราะห์คน จัดทรัพย์และการงานในเรือนได้เรียบร้อย, ไม่เป็นคนขี้โกรธ, มีศีลดี, มารยาทดี, ยินดีในการให้ทานแก่ชนผู้มาขอ, มีศีล ๕ เป็นปกติ และหมั่นรักษาอุโบสถมีองค์ ๘

ต่อมา นางลดาตายแล้วอุบัติเป็นเทพธิดา เป็นธิดาของท้าวเวสวัณมหาราช ได้ชื่อว่า ลดาเทพธิดา มีเทพธิดาน้องสาวอีก ๔ องค์ คือ สัชชาเทพธิดา ๑ ปวราเทพธิดา ๑ อัจฉิมุตีเทพธิดา ๑ สุดาเทพธิดา ๑

ท้าวสักกเทวราชเห็นรูปโฉมแล้วนำนางเทพทั้ง ๕ มาเป็นบริจาริกา (เทพรับใช้) คือเป็นนางฟ้อน โดยท้าวสักกะทรงโปรดปรานลดาเทพธิดามาก เพราะเป็นผู้ฉลาดในการฟ้อนและขับร้อง

ครั้งหนึ่ง เทพธิดาทั้ง ๕ นั่งแวดล้อมบิดา คือ ท้าวเวสวัณมหาราช ถามบิดาว่า "ท่านพ่อ ลูกสาวของพ่อ พ่อว่าใครฟ้อนรำและขับร้องเก่งที่สุด?" ท้าวเวสวัณตรัสตอบว่า "เอาอย่างนี้นะ ที่สระอโนดาตกำลังจะมีเทวสมาคม พวกเจ้าจงไปเล่นดนตรี ขับร้องฟ้อนรำที่นั่น แล้วพวกเจ้าพึงดูความพอใจของหมู่เทวดาเถิด"

ถึงเวลาที่หมู่เทวดาประชุมกันที่สระอโนดาต เทพธิดาทั้ง ๕ ก็ทำกติกากันว่าใครจะแสดงความสามารถก่อนและหลัง... แล้วเล่นดนตรี ขับร้อง ฟ้อนรำทีละนาง, ปรากฏว่า เมื่อนางสัชชา ปวรา อัจฉิมุตี และสุดาเทพธิดาแสดง พวกเทพบุตรต่างนั่งนิ่งเฉย ดุจนกดุเหว่าประสบพายุฤดูหนาว ครั้นนางลดาเทพธิดาแสดงความรู้ความสามารถ พวกเทพบุตรทั้งหลายไม่อาจดำรงอยู่ในภาวะนิ่งได้ ต่างอัศจรรย์ใจชื่นชมยินดีปรีดาให้สาธุการ โห่ร้อง โบกผ้ากันไปมา เกิดความโกลาหลขึ้น ดุจป่าหิมพานต์สั่นไหวทั่วทั้งป่า

พวกนางกลับมารายงานผลงานแก่ท้าวเวสวัณผู้เป็นบิดา เทพธิดาน้อง ๆ สงสัยว่า พี่ลดาทำกรมอะไรไว้จึงมีความรู้ความสามารถเช่นนี้ จึงถามว่า "ท่านพี่ลดาผู้มีกายประดับด้วยดอกบัว มีมาลัยประดับศีรษะ ผิวพรรณก็เปล่งประกายดุจทองคำ นัยน์ตาสีน้ำตาล รูปร่างอวัยวะต่าง ๆ ล้วนงดงาม ดุจท้องฟ้าปราศจากเมฆหมอก ทั้งมีอายุยื่น, พี่ทำบุญอะไรไว้หรือ จึงได้ยศมาก เป็นที่โปรดปรานของท้าวสักกะ ทั้งฉลาดในการฟ้อนรำ ขับร้องบรรเลง เป็นที่โปรดปรานของหมู่เทพบุตรและเทพธิดามาก ขอท่านพี่ช่วยบอกด้วยเถิด?"

ลดาเทพธิดาได้กล่าวบุพกรรมครั้งเป็นมนุษย์ว่า

"สมัยที่เป็นมนุษย์ พี่เป็นสะใภ้ของตระกูลมีทรัพย์มาก พี่ไม่ใช่คนขี้โกรธ เชื่อฟังสามี ไม่ประมาทในวันอุโบสถ ตอนพี่เป็นสาว ไม่นอกใจสามี มีน้ำใจดี ทำให้สามีและหมู่ญาติโปรดปราน แม้คนรับใช้ชายหญิงก็รักใคร่ กุศลกรรมต่าง ๆ ที่พี่ทำในคราวเป็นสะใภ้ ทำให้พี่ได้ยศ (=ทิพย์สมบัติและชื่อเสียง) พี่จึงถึงความพิเศษกว่าเทพธิดาเหล่าอื่น โดยฐานะ (ความเป็นเหตุที่เป็นแบบอย่างให้ได้รับการยกย่อง) ๔ คือ อายุ วรรณะ สุขะ และพละ พี่ได้รับความยินดีแล้วมิใช่น้อย" ต่อมา ท้าวเวสวัณเล่าเรื่องนี้ให้พระโมคคัลลานะทราบ พระเถระก็ได้กราบทูลแด่ พระพุทธเจ้าแล้ว


พิมพ์